Hafız kelimesi Arapça kökenli olup iki ana anlamda kullanılır. Birincisi, genel anlamda hafıza veya bellektir. Hafız bir kişinin bilgi ve anıları saklama ve hatırlama yeteneğiyle ilişkilidir. İkinci anlamına bakarsak hafız ne demek? sorusuna cevaben daha özel bir kullanım alanına sahip ve İslam kültürlerinde büyük bir öneme sahip. Burada hafız Kuran'ı ezbere bilen kişiyi ifade eder.
İslam dünyasında hafızlık genellikle çocuk yaşta başlayan uzun ve titiz bir eğitim süreci gerektiren bir yetenektir. Kuran'ı ezberlemek, dini görevleri yerine getirilmesi ve manevi bir mertebeye ulaşması açısından büyük öneme sahiptir. Hafız olmak sadece dini bir bilgiye sahip olmayı değil, aynı zamanda hafız olmak bu bilgiyi titizlikle koruma ve bu bilgiyi başkalarına aktarma sorumluluğunu da gerektirir. Hafızlık birçok Müslüman toplumda saygı gören bir özelliktir ve hafızlar, genellikle dini eğitimin ve öğretimin merkezinde yer alır. Ayrıca hafız kelimesi, bazen genel olarak bilgileri kolayca hazırlayabilen ve güçlü bir hafızaya sahip kişiler için de kullanılabilir.
Hafızlık, Kuran'ın tümünü veya büyük bir kısmını ezberlemeyi gerektiren titiz ve uzun bir eğitim sürecini içerir. Hafızlar, dini ve manevi bir mertebeye ulaşmış olarak kabul edilirler ve toplumsal olarak büyük bir saygı görürler. Hafızlık, dini bilgilerin korunması ve aktarılması açısından önemlidir ve hafızlar, genellikle camilerde, medreselerde ve toplumda dini liderler olarak görev yapmaktadırlar.
Dolayısıyla hafız unvanı Kuran'ı ezbere bilme yeteneğine sahip kişilere verilen bir terimdir ve bu kişiler hem dini hem de kültürel açıdan büyük bir değer taşır. Kısacası hafız kimlere denir? sorusuna cevaben, İslam geleneğinde Kuran’ın tamamını ezbere bilen kişiye hafız denilir cevabını almaktayız.