Ezan okunurken nasıl davranmamız gerektiği, İslam dünyasında önemli bir konudur. Ezan, Müslümanları namaza davet eden kutsal bir çağrıdır ve Allah'a ibadet ile şükranlarımızı sunmanın başlangıcıdır. Ezan sesi duyulduğunda, günlük hayatın telaşını bir kenara bırakarak bu manevi anın huzuruna odaklanmak gereklidir. Ezan ile kâmet arasında yapılan duaların geri çevrilmeyeceği inancı, Müslümanlar için büyük bir manevi fırsat sunar. Bu süre zarfında, kalpten gelen samimi dualar ile Allah'a yönelmek, Müslümanların iç huzurunu güçlendiren ve imanlarını tazeleyen bir eylemdir. Ezan okunurken saygılı bir tavır sergilemek, bu kutsal çağrının anlamını derinlemesine idrak etmek ve dua ile Allah'a yaklaşmak, İslam kültüründe önemli bir yer tutmaktadır.
Ezan okunuşu Hz. Peygamber'in öğrettiği şekilde bir davettir ve Müslümanlar olarak bu davete saygı göstermeliyiz. Ezan duyulduğunda, öncelikle konuşmayı bırakıp huşu içinde dinlememiz gerekir. Müezzinin söylediklerini tekrar etmeliyiz. Ancak, "Hayye ale's-salâh' ve 'Hayye ale'l-felâh' denildiğinde ise 'Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh' demeli" şeklinde hareket etmeliyiz.
Ezanı dinlerken saygılı bir şekilde durmak, varsa müzik veya televizyon gibi ses kaynaklarını kapatmak da sünnettir. Ezan süresince dünyevi konuşmaları ertelemeli ve müezzinin söylediği son tekbir ve kelime-i tevhide icabette bulunmalıyız. Ezanın manevi atmosferini hissetmeye çalışarak, Allah'ın huzuruna çıkmaya hazırlanmalıyız.
Ezan bittikten sonra Hz. Peygamber'in öğrettiği ve şefaatine vesile olunacağını bildi ezan duasını okumalıyız: "Allâhümme rabbe hâzihi'd-da'veti't-tâmme ve's-salâti'l-kâime âti Muhammeden el-vesîlete ve'l-fazîlete ve'b'ashü makâmen mahmûdeni'llezî vaadteh". Bu duayı okumanın, kıyamet gününde Peygamber Efendimizin şefaatine nail olmaya vesile olacağı müjdelenmiştir.
Ezan okunurken dua etmenin fazileti büyüktür. Ezanın okunmaya başlamasıyla birlikte huzurla duaya başlanır. Öncelikle Besmele çekmelidir. Yani Bismillahirrahmanirrahim diyerek Allah'ın adıyla başlamak önemlidir. Ardından Peygamber Efendimize salavat getirilmeli ki dualarımız kabul olsun. Ezan duasında La havle ve la illah billah aliyul azim zikrini söylemek, Allah'ın yüce kudretini tanımak anlamına gelir. Bu duayı tekrar yapılması uygun görülmüştür çünkü kalbe huzur verir ve manevi bağı güçlendirir. Ezan bitiminde ise şehadet getirmek ve Peygamberimize salât ve selam göndermek, ezanın bereketinden tam olarak faydalanmanın yollarından biridir.
Ezan okunuşu tamamlandıktan sonra, müminler tarafından özel bir dua edilmesi sünnettir. Bu dua, "Allahümme ranne hazihi davetit tammeh ves salati kalimeh ati Muhammeden vesilete vel fadiyete veb ashu mekamen mahmuden ellezi meadteh inneke la tuhliful miad" şeklindedir. Bu duanın gerçekleştirilmesi, ezanı dinleyen kişiye manevi açıdan büyük faydalar sağlar.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bu duayı okuyan kimseye kıyamet gününde şefaat edeceğini müjdelemiştir. Ezan duasının anlamı ise "Allah'ım! Bu eksiksiz davetin ve kılınacak namazın Rabbi! Muhammed'e vesileyi, fazileti ver ve O'nu kendisine vaad ettiğin Makam-ı Mahmud'a ulaştır. Şüphesiz sen vaadinden dönmezsin" olarak bilinmektedir. Her duası gibi bu duanın da ihlas ve huşu ile okunması önemlidir. Ezan bitiminden sonra bu duayı okumak, günlük ibadet hayatımızda bize manevi bir destek ve bereket kazandırır.